Iedereen kent het wel, je hebt een GRAN-DI-OOS idee! Je gaat wat nieuws doen.
Gitaar spelen, sporten of een misschien een (thuis)studie. Je vertelt het iedereen en vol energie begin je. Dit is het begin van de nieuwe jij! De eerste les/dag is geweldig! Enigszins gesloopt, maar meer dan waard. De beste keuze die je ooit hebt gemaakt!
De eerste vijf dagen ben je er iedere avond mee bezig en je maakt mini-stapjes.
De tweede week, drie avonden de tijd gemaakt, want je vrienden en werk vroegen nog wat aandacht. De derde week waren de prioriteiten net wat anders. Jammer, maar een weekje missen kan wel. Daarna weet je je nog één avond te motiveren, maar de progressie is minimaal. Je bent nu toch al vier weken bezig, het resultaat blijft nog uit en er is niet genoeg tijd om iedere dag te oefenen. Blijkbaar is dit niet je talent of passie, anders was je al wel beter geweest.
Je gaat niet stoppen. Nee, dat zeker niet. Dat is falen. Doorgaan dus! Alleen doe je het niet meer. Natuurlijk behoud je de gitaar of je sportabonnement, want mocht je een keer de tijd hebben, dan ga je lekker een Netflix-serie kijken.
Misschien is dit een bekend patroon: je begint enthousiast en na vier weken ben je gestopt. Heel menselijk.. en dit is waarom.
SUCCES
Al mijn hele leven ben ik geïnteresseerd in hoe we als mens werken en het behalen van succes. Waarom handelen en denken we op een bepaalde manier? Waarom is het soms zo voorspelbaar wat we doen en hoe kunnen we het zo sturen dat het helpt met ons eigen succes te behalen? Als coach staat voor mij deze laatste vraag centraal: Hoe zorg je ervoor dat je succesvol wordt in jouw leven?
Een vraag die soms meer vragen oproept dan antwoorden geeft. Want hoe weet je wat jouw succes is? Wanneer weet je dat je het hebt bereikt en waarom hebben we moeite te doen wat nodig is?
In de komende blogs gaan we in op deze onderwerpen. Aan de hand van voorbeelden van succesvolle mensen, psychologische theorieën of praktische tips word je geholpen stap voor stap te werken naar het bereiken van jouw doelen en het najagen van je dromen.
Dit blog gaat over de fasen die we mee maken als we een nieuwe vaardigheid willen leren.
We overschatten wat we in een dag kunnen, maar onderschatten wat we in een jaar kunnen bereiken.
DE VIER FASES VAN LEREN
Het zal niet nieuw voor je zijn (zo wel, dan gaat er een wereld voor je open): wanneer je wat wilt bereiken, zul je daar ‘hard’ voor moeten werken. Voor sommigen een reden om te stoppen. Voor anderen een reden om 120% te geven waarmee ze bezig zijn. Beide zijn niet effectief op lange termijn. Als je niets doet, gebeurt er niets. Als je altijd 120% gaat, brand je op en dat leidt tot verplicht niets doen.
Iedereen kan hard werken. Als je in de sportschool bent, geef je altijd 120%, maar je merkt niets. Dat is niet motiverend. Je bent hard aan het werk en het werkt niet.
Want wat wordt er eigenlijk bedoeld met hard werken? Het kan betekenen dat het fysiek zwaar en uitdagend is, maar dat is slechts korte termijn hard werken.
Het echt harde werken zit voornamelijk in doorgaan, doorgaan over een lange termijn.
Veel uren maken en vertrouwen op resultaat na een lange tijd. Dit is mentaal hard werken en het zorgt er voor dat een vaardigheid als vanzelfsprekend gaat zien.
De Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow heeft dit opgedeeld in vier fases en het werkt als volgt.
Fase 1: Onbewust incompetent
De keuze is gemaakt. Je gaat gitaar spelen. Gitaar kopen, een lesboek en wat lessen via YouTube. Je hebt zin om te beginnen. ‘Wonderwall’ van Oasis schijnt ook een makkelijk nummer te zijn. Laten we daar dan maar mee beginnen, want zo moeilijk kan het toch allemaal niet zijn?
In deze fase is alles nog leuk en nieuw. Je bent gemotiveerd met de gedachten van het eindresultaat, maar hebt geen idee wat er allemaal voor nodig is om dat te behalen.
Je hebt dus geen idee wat je niet kunt, maar bent verliefd op het idee van het eindresultaat. Deze verliefdheid maakt het allemaal rooskleurig. Helaas is dat van korte duur.
Fase 2: Bewust incompetent
Na twee weken kom je erachter dat het toch wel lastiger is dan je had gedacht en Wonderwall kun je nog steeds niet spelen. Dit is toch een makkelijk nummer? Je vingers doen pijn van het snaren indrukken, het duurt zo’n 15 seconden voordat je vingers het juiste akkoord hebben en de volgorde onthouden is zelf een ramp. Je vingers moeten eelt krijgen, die overschakeling tussen akkoorden moet van 15s naar 0,5s en dan moet je ook nog eens alle akkoorden leren (en dat zijn er veel). Kortom, dat doel om een nummer te spelen en op te treden lijkt opeens niet zo makkelijk meer. Je bent je nu bewust dat je er eigenlijk nog helemaal niets van bakt en de weg naar het eindresultaat is ver, heel ver weg.
Dit is de fase waarin je vaak wilt stoppen. Andere prioriteiten worden weer belangrijk en de ergernis van ‘het niet kunnen’ wint het van ‘de wil om het te leren’, Allemaal redenen waarom stoppen prima is stapelen zich op in je hoofd. Dit komt omdat je hoofd en lichaam er alles aan doen om in de comfortzone te blijven.
In deze fase is je ‘verliefdheid’ over. Het idee van het eindresultaat is overgenomen door de realiteit. De realiteit dat het een lange (lijdens)weg wordt om het doel te halen. Het is de vraag of je de strijd en de pijn wilt doorstaan om je doel te behalen. Iedereen wilt het eindresultaat, maar niet iedereen wilt de strijd aangaan. Dit is het moment om jezelf af te vragen of je het eindresultaat echt wilt. Zo niet. Stop dan, dat bespaart je weer tijd en je hebt geleerd wat je niet wilt. Maar laat je niet stoppen omdat het een lange weg is.
Want als je niet stopt, komt dat eindresultaat vanzelf. Onze hersenen hebben die mogelijkheid om zich aan te passen, simpelweg door veel te oefenen. En, eenmaal bij dat resultaat, voelt het geweldig.
Bij alles wat je nieuw leert, ga je door alle vier fases.
Fase 3: Bewust competent
Na veel oefenen, gaat het steeds beter en beter. Je komt erachter dat het nu toch echt klinkt als Wonderwall. De overschakelingen gaan moeizaam, maar zolang je je goed concentreert lukt het! Meezingen lukt nog niet en praten met anderen tijdens het spelen ook niet. Je weet de akkoorden, je vingers weten zich te plaatsen en het is nog geen automatisme. Maar wacht eens… je kan het wel!
In deze fase begint het leuk te worden. Je ziet wat terug voor je harde werken. Het kost je nog wel concentratie om alles te doen en zodra je wordt afgeleid, gaat het nog mis.
Je weet wat je niet kunt, maar belangrijker, je weet wat je wel kunt en weet dat als je oefent je ook echt beter wordt.
De kans is groot dat wanneer je in deze fase belandt er een ‘honger’ komt naar meer.
Je hebt gemerkt dat het harde werken loont en hebt weer vertrouwen dat je einddoel haalbaar is. Het enige wat je nu nog maar hoeft te doen, is doorgaan en ervan genieten dat je leert! Want voor je het weet, weet je niet eens meer dat je er ooit moeite mee had.
Fase 4: Onbewust competent
Weet je nog, vroeger? Dat je moeite had met typen? De pijn aan je vingers in de eerste maanden dat je gitaar speelde? Of die keer dat je van je fiets flikkerde toen je eindelijk zonder wieltjes mocht rijden? ‘Good old times’. Destijds ben je ook door de bovenstaande drie fases gegaan. En nu denk je er niet eens meer bij na. Tijdens het typen voer je een gesprek met iemand anders, als je fietst ben je aan het eten, bellen, of denk je na over dat gesprek van gisteren. Je bent bijna vergeten dat je het kunt, het is ‘gewoon’.
Op de gitaar speel je Wonderwall zonder er nog bij na te denken. Je kunt een gesprek met iemand voeren en het nummer spelen. Misschien een mooi moment om erbij te gaan zingen. Moet je dat wel eerst leren, terug naar fase één. Ook de combinatie van de twee, weer iets nieuws, weer naar fase één. Dit geldt voor iedere stap die je maakt, ieder individueel akkoord, ritme gevoel, zingen en de combinatie van gitaar en zingen. Bij alles wanneer je wat nieuws leert ga je door alle vier fases. Om te zorgen dat jouw geweldige idee realiteit wordt, zul je uiteindelijk tijd moeten investeren, oefenen en doorzetten.
NO SHORTCUTS
Dit heb je misschien al duizend keer gehoord. Helaas is er geen shortcut om ergens goed in te worden. Mocht je de volgende keer iets nieuws willen beginnen, vraag je dan af of je die moeite echt wilt doen. Of wil je alleen het eindresultaat?
En wil je die moeite doen? Wees je dan bewust dat je op een gegeven moment kan denken dat je dit misschien niet voor jou is, maar dat dat slechts tijdelijk is en een kwestie van blijven oefenen. We overschatten wat we in een dag kunnen, maar onderschatten wat we in een jaar kunnen bereiken.
